Michael Chabon / Maangloed / 2017 (2016)


27 MEI 2017
Michael Chabon zit aan het sterfbed van zijn grootvader en hoort, in een paar dagen tijd, diens complete levensverhaal. Tenminste, de meest spraakmakende voorvallen. De rest plamuurt hij in Maangloed dicht met fictie. Dat resulteert in een nogal springerige, maar onmiskenbaar chaboneske avonturenroman. Chabons grootvader was in zijn jonge jaren een behoorlijke vrijbuiter. Na een armoedige jeugd in Philadelphia nam hij dienst in het leger, zoals vrijwel iedere jonge Amerikaan in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog. Eenmaal in Europa, in de laatste dagen van nazi-Duitsland, krijgt hij de opdracht de wetenschappers op te sporen die het raketprogramma V2 ontwikkelden. Met name de invloedrijke Wernher von Braun is het doelwit van de Amerikanen. De ervaringen in het door ontbering en strijd geteisterde Duitsland zijn bepalend voor grootvaders verdere leven, net zoals zijn grote liefde voor de ruimtevaart. Opnieuw gaat Michael Chabon zich te buiten aan een wervelende geschiedenis die als een collage-vertelling op papier wordt gezet. Ook met het in 2012 verschenen Telegraph Road wist hij de lezer flink aan het werk te zetten om het – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

H.C. ten Berge / Splendor / 2016 (2016)


10 MEI 2017
Op ongeveer tweederde van de bundel Splendor staat een strofe die zo’n beetje allesomvattend voor het werk van H.C. ten Berge genoemd kan worden. Een vorm van persoonlijke kwalificatie, een helder inzicht in eigen materie: Ik ben de nominalist/ die alles met woorden bekleedt en benoemt./ Ik zeg de naam en eigen mij de dingen toe./ De woorden & de dingen: gist voor de geest,/ een zingen om het zingen, splendor –/ feest van licht, een gloed door de gebrande ramen. De dichter als ‘nominalist’ die zich dingen toeëigent, ze een naam geeft en alles met woorden bekleedt. Dat gebeurt zonder noemenswaardige emotie, in een spel vol begrip en betekenis, maar wel met een plotselinge opleving: gist voor de geest, dát zijn de woorden & de dingen. Het is zingen om het zingen, en zelfs – splendor! – een feest van licht. Zo uitbundig tref je Ten Berge zelden of nooit, en zeker niet over zijn eigen poëzie (aangenomen dat hier een zweem zelfreflectie heeft plaatsgevonden). Zijn verzen kenmerken zich juist door een afgemeten thematiek die op grondige – LEES VERDER OP LITERAIR NEDERLAND –

Annie Proulx / Schorshuiden / 2016 (2017)


23 APRIL 2017
De nieuwe, vuistdikke roman Schorshuiden van Annie Proulx heeft alles met bomen van doen. Niet alleen door het enorme aantal pagina’s, maar ook omdat de inhoud voornamelijk over bomen gaat. Omgehakte bomen als leidend thema, vanaf de 17e eeuw tot nu, in een fascinerende kroniek. Proulx legt haar vinger opnieuw op een zere plek wat betreft onze omgang met Moeder Aarde. De veronachtzaming van het milieu is hoofd- of bijzaak in al haar romans en de hedendaagse klimaatverandering blijkt een oorsprong te hebben in de geschiedenis van het Noord-Amerikaanse boslandschap. Dat gegeven wordt door de schrijfster aangepakt door in Schorshuiden twee Franse gelukzoekers in 1693 naar Nieuw Frankrijk te laten emigreren. In dat gebied – het tegenwoordige Canada – worden ze als lijfeigenen ingezet om in dienst van een grondbezitter het grenzeloze woud te temmen. Met de bijl in de aanslag moet de naar hout snakkende rest van de wereld gevoed worden. De twee houthakkers staan beiden aan de basis van een stamboom die eeuwen beslaat en door Annie Proulx afwisselend en enerverend wordt beschreven. René Sel trouwt – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Ilja Leonard Pfeijffer / Peachez, een romance / 2017 (2017)


02 APRIL 2017
Een gedistingeerde academicus valt voor de charmes van een digitale pornoster. Ilja Leonard Pfeijffer brouwt er een sterke en meeslepende romance van. De afloop is aan het begin al gevoeglijk bekend, maar Pfeijffer weet er een fascinerend verhaal van te maken. De hoofdpersoon en verteller in Peachez zit in een gevangeniscel in Buenos Aires. Hij kijkt terug op een periode van heftige emoties en grote hunkering, met een onvoorziene ontknoping. Zijn wereld lijkt ingestort, zijn leven vergooid, maar toch is hij voldaan en tot op zekere hoogte gelukkig te noemen: hij heeft de ware liefde gekend. Ilja Leonard Pfeijffer zet een op en top intellectueel neer, een classicus, die vooral functioneert in zijn universitaire binnenwereld en behoorlijk is vervreemd van de openbare buitenwereld. In een vlaag van overmoed, met het corrigerende vingertje van de docent, reageert hij op een mailbericht van ene Sarah, waarin zij een ogenschijnlijk spontane schrijffout maakt. Een duidelijk geval van catfishing, waarmee de onschuldige ziel binnen de kortste keren in een web van opgewonden gevoelens wordt gelokt. Sarah Peachez bespeelt hem – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Maria Barnas / Altijd Augustus / 2017 (2017)


24 MAART 2016
In het hoofd van het meisje Augustus spelen zich veel zaken af. Haar vader is verdwenen, ze moet zich voorbereiden op een spreekbeurt, er sluimert een probleem met eten én ze vermoedt dat de bedreigde schrijver Salman Rushdie zich in haar schuur verbergt. Maria Barnas heeft veel te vertellen in Altijd Augustus. Om daar een medium voor te vinden is de jonge Augustus in het leven geroepen: een meisje in haar puberjaren, ongeveer dertien, veertien jaar oud. Daarmee begeeft Barnas zich meteen op glad ijs: hoe laat je een kind denken en spreken in woorden die een volwassene in het hoofd heeft? Daar trekt de schrijver zich niets van aan; ze presenteert Augustus als een begaafd, weldenkend, kritisch en zichzelf telkens bevragende halfvolwassene. Dat is even wennen, maar de conceptuele vorm van deze roman – de geconstrueerde afstand tot de realiteit – vaart er uiteindelijk wel bij. Augustus wil een spreekbeurt houden over het verdoemde boek De duivelsverzen van Salman Rushie. Ze is getriggerd door de beelden op tv, de boekverbranding die volgde op de uitgesproken fatwah jegens – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Judith Herzberg / Er was er eens en er was er eens niet / 2016 (2016)


15 MAART 2017
Nog steeds is poëzieminnend Nederland verontwaardigd over het ontbreken van Judith Herzberg in de onlangs verschenen bloemlezing De Nederlandse poëzie van de twintigste en de eenentwintigste eeuw in 1000 en enige gedichten, samengesteld door Ilja Leonard Pfeijffer. Hij heeft ‘bij Herzberg niets kunnen vinden wat ik goed genoeg vond’ aldus de bloemlezer, die daarmee achteloos voorbijgaat aan een groots dichtersoeuvre van ruim vijftig jaar. Een oeuvre dat nog is verrijkt met toneelstukken, scenario’s voor film en televisie én de onlangs verschenen bundel Er was er eens en er was er eens niet. Een bijzondere verschijning, een Herzberg-boekje dat geen dichtbundel is, maar een verzameling prozanotities. Noem het observaties, schetsen of zeer korte verhalen, in de uitvoering ervan is onmiskenbaar de hand van de dichteres te vinden. De zorgvuldige woordplaatsing, de precieze regelval en interpunctie en de telkens terugkerende bevreemding of verwondering brengen de meest uiteenlopende situaties aan de oppervlakte. Met slechts een handvol woorden maakt Herzberg zichtbaar wat voor het blote oog niet gemakkelijk is te onderscheiden. In het stukje 'Maart 2011' lijkt ze met – LEES VERDER OP LITERAIR NEDERLAND –

Truman Capote / Alle verhalen / 2017 (2017)


08 MAART 2017
Het was zijn meest geliefde genre. Meer nog dan van de roman (Breakfast at Tiffany’s) of van de journalistieke fictie (In Cold Blood) hield Truman Capote van het schrijven van korte verhalen. Deze verzamelde hoogstandjes zijn nu gebundeld in Alle verhalen. Een jonge man ligt op bed in een warme hotelkamer en kijkt naar de draaiende ventilator aan het plafond. ‘Luister, de ventilator, draaiende raderen van gefluister, hij zei dat jij hebt gezegd dat zij hebben gezegd dat wij hebben gezegd, almaar in het rond, traag en snel (…)’. De man is op de vlucht geslagen, weg uit het door roddel en achterklap beheerste New York, naar het oververhitte New Orleans. In NYC heeft hij veel mensen tegen zich in het harnas gejaagd en door zijn ongegeneerde egocentrisme is hij in korte tijd alles kwijtgeraakt. Het lijkt alsof Truman Capote (1924-1984) een blik in de toekomst wierp bij het schrijven van het verhaal ‘Sluit een laatste deur’ (1947). Zijn latere leven in de New Yorkse jetset bestond voornamelijk uit cocktailparty’s en vileine onderonsjes met beroemdheden – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Ivo Victoria / Billie & Seb / 2017 (2017)


20 FEBRUARI 2017  
‘Een romantisch boek’, concludeert Ivo Victoria in VPRO Boeken over zijn nieuwste roman. Heb ik iets gemist? Billie & Seb is een doorlopende lofzang op de eenzaamheid, een deprimerend verhaal over zwalkende mensen die elkaar zelfs op de meest desolate plek op aarde niet weten te vinden. Misschien doelt Victoria op het stréven naar romantiek, de absolute wil om ergens een vorm van romantiek te ontdekken of zelf te scheppen. Als dat zijn bedoeling was met de personages in Billie & Seb, dan is dat niet uit de verf gekomen. Het zijn stuk voor stuk gemankeerde zielen, opgesloten in hun wereld van gemakzuchtige zekerheden en niet in staat de bestaande situatie te doorbreken. Seb is een 17-jarige autist die probeert om te gaan met de ‘cirkels en driehoeken in zijn hoofd’. Hij voelt zich op zijn best als hij bij Billie is, een wispelturig meisje dat Seb openhartig in de armen sluit. Samen op pad in de natuur, of springend op de trampoline in Billies achtertuin. Op een dag valt Billie met haar hoofd op de rand van de trampoline en raakt in coma. Ze komt – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Ian McEwan / Notendop / 2016 (2016)


09 FEBRUARI 2017
Voor hartstochtelijke lezers is het raadzaam eens in de zoveel tijd een boek van Ian McEwan ter hand te nemen. Om weer even te proeven van de weergaloze verbeeldingskracht van een topschrijver, een auteur die inmiddels thuishoort in de hoogste regionen van de wereldliteratuur. McEwan weet zijn publiek keer op keer te boeien met ogenschijnlijk eenvoudige verhalen waarin de mens en diens benepen levenswandel centraal staat. Ondeugden worden uitvergroot, zwakheden tot leidend thema gemaakt, terwijl de geschreven taal alles in het werk stelt om het geheel scherp en met een dosis cynisme weer te geven. De minuscule wendingen in de verhoudingen tussen zijn personages – aantrekking, afkeuring, steken onder water – worden door McEwan haast terloops, maar daardoor des te virtuozer in woorden gevat. Typisch zo’n schrijver die zijn lezer dwingt tot een uiterst laag leestempo, om de ingenieuze woordcombinaties als bonbons op de tong te laten smelten. Met de jongste roman Notendop is weer een nieuw luikje opengezet in het complexe bouwwerk waar zijn oeuvre inmiddels uit bestaat. Hoofdpersoon in deze tragikomedie is een observator pur – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Emy Koopman / Orewoet / 2016 (2016)


24 JANUARI 2017
Een roman over een tragische driehoeksverhouding in de liefde. Daarmee betreedt Emy Koopman het hoogste literaire podium. Goed geschreven, knap gecomponeerd, maar met een handvol personages die maar niet geloofwaardig willen worden. Drie dolende zielen, hunkerend naar het onbereikbare. Het verhaal van Orewoet is geconstrueerd rondom de plotseling overleden kunstenaar Lucas Brandmeester. Zijn nogal ongrijpbare voorkomen heeft de hoofdpersonen stuk voor stuk beïnvloed op hun levenspad. Agatha is het grootste slachtoffer, zij wierp zich in de vroege jaren zeventig in Lucas’ armen en is daar nooit meer van losgekomen. Haar zoon Alex komt op de uitvaartplechtigheid tot de ontdekking dat de overledene zijn vader was. En dan is er nog vriend Dirk, een wat klungelige student die vergeefs probeerde Agatha te versieren door zich op papier als Lucas voor te doen. Emy Koopman kiest ervoor haar karakters een eigen stem te geven door ze als verteller op te voeren. Om die aanpak duidelijk te maken heeft ze verschillende vormen bedacht. Agatha laat het verleden lezen als een reeks dagboekfragmenten, terwijl haar zoon Alex als weerbarstige puber – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Pat Donnez / Radeloos en betoverd / 2016 (2016)


15 JANUARI 2017
‘Radeloos’ en ‘betoverd’ zijn te sterke woorden voor de nieuwste bundel van Pat Donnez. Maar de tegenstelling tussen beide uitdrukkingen is wel passend: de lezer is lichtelijk verward, maar toch ook gefascineerd door wat hem wordt voorgeschoteld. En niet altijd ten voordele. De gedichten in Radeloos en betoverd lijken op het eerste gezicht onderhoudend maar zijn verrassend confronterend; de dichter brengt zijn woorden op overtuigende wijze over het voetlicht. Alleen in vorm en stijl laat hij het afweten. Schrijver en radiomaker Donnez heeft zijn bundel in drie hoofdstukken onderverdeeld: liefde, taal en leven. Uit de benoeming van deze delen spreekt het grote gebaar, dat tegelijkertijd kenmerkend is voor de toon van de gedichten die erin staan. De verzen zijn onmiskenbaar als gedachtenflarden op papier gezet, waarna er nog een lichte hand van verzorgende esthetiek overheen is gegaan. Er is nauwelijks rijm, het spaarzame enjambement giet de tekst in een poëzie-achtige vorm en de afloop is vrijwel altijd een ontknoping met een twist. In de liefdessectie, onder de titel ‘Ex amore’, wordt het woord gegeven aan een gepijnigde – LEES VERDER OP LITERAIR NEDERLAND –

Cynan Jones / Inham / 2016 (2016)


02 JANUARI 2017
Het kleine uitgevershuis Koppernik brengt met de roman Inham van de uit Wales afkomstige schrijver Cynan Jones een bijzonder boekje op de markt. Een prachtuitgave over de zoektocht naar eigen identiteit, neergezet in de overweldigende en altijd weer barbaarse natuur. Een man in een kajak op volle zee, dat is wat Jones ons voorschotelt. Een man die zojuist is ontwaakt uit bewusteloosheid en om zich heen kijkt; hij ziet alleen water en heeft geen idee waarom hij daar is. En wie hij is. Vervolgens ontstaat een fragmentarisch zoeken naar aanknopingspunten, samen met de absolute wil om te overleven. Dat fragmentarische heeft Jones goed uitgewerkt door de hele geschiedenis uit flarden tekst op te bouwen. Het zijn de korte alinea’s, gescheiden door witregels, die de paniek en verwarring in het hoofd van de man tot in detail gestalte geven. De situatie waarin hij verzeild is geraakt is als een doorlopend gedicht genoteerd en laat indringend de verschillende kanten van zijn wanhoop zien. Hij probeert zijn herkomst te ontrafelen, tegelijkertijd moet hij zichzelf zien te redden op – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Eva Rovers / Boud. Het verzameld leven van Boudewijn Büch / 2016 (2016)


22 DECEMBER 2016
Veertien jaar na zijn dood is de opwinding rond het leven en werk van Boudewijn Büch enigszins naar de achtergrond verdwenen. Eva Rovers brengt, met zachte hand en liefdevolle pen, het hele verhaal weer aan de oppervlakte. Boud is een nauwgezette biografie, opgetekend door een iets te getrouwe groupie. Op diverse plaatsen in dit boek duikt het allesomvattende begrip op waarmee schrijver/dichter/verzamelaar/programmamaker/tv-personality Boudewijn Büch (1948-2002) getypeerd wordt: ‘Theater Büch’. De geschiedenis is ingedaald, de feiten zijn bekend, de schijnwereld van de Leidse alleskunner is inmiddels geheel doorgeprikt. Boudewijn maakte het grootste deel van zijn leven tot klucht door de wereld te overladen met verzinsels, zoals het bestaan én het overlijden van een zoon, diverse academische studies en graden, een ongeneeslijke ziekte en een uit de duim gezogen familiegeschiedenis. Dat ‘Theater Büch’ wordt door biografe Eva Rovers met flair gepresenteerd. In vijftien zeer leesbare hoofdstukken brengt ze de levensloop van Büch adequaat over het voetlicht, waarvoor ze exclusief toegang heeft gekregen tot het complete privé-archief van de schrijver. Het boek ademt een grote bewondering voor het – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Frank Witzel / Hoe een manisch-depressieve tiener in de zomer van 1969 de Rote Armee Fraktion bedacht / 2015 (2016)


10 DECEMBER 2016
Achthonderdvijftig pagina’s Duitsland-therapie. Dat is de klus die Frank Witzel heeft geklaard met zijn nieuwe roman Hoe een manisch-depressieve tiener in de zomer van 1969 de Rote Armee Fraktion bedacht. Een onmogelijk lange titel voor een literair experiment dat de Duitse geschiedenis fascinerend in beeld brengt. Met de Deutscher Buchpreis 2015 als bekroning heeft de voorzichtige waardering voor dit boek in Duitsland inmiddels plaats gemaakt voor wat meer enthousiasme. Voor Nederland moest de vuistdikke roman vervolgens nog in vertaling worden omgezet, waar Josephine Rijnaarts en Ard Posthuma een flinke kluif aan hebben gehad. Met uitstekend resultaat: het lezen van de papieren editie zorgt zowel voor training van de biceps als voor een duizelingwekkende leeservaring. Witzel laat de nog prille Duitse Bondsrepubliek zien door de ogen van een dertienjarige puber. In een wereld vol onzekerheden en toekomstdromen brengt deze jonge Duitser een heus existentialisme aan de oppervlakte. Er is niets dat aan zijn aandacht ontsnapt en alles wordt vervormd tot diepzinnige fantasieën en haast profetische waanvoorstellingen. Zijn universum wordt voornamelijk bepaald door de inbeelding deel uit te maken – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Vrouwkje Tuinman / Afscheidstournee / 2016 (2016)


23 NOVEMBER 2016
Als de jonge Achille zijn overleden vader, de wereldberoemde violist Nicolò Paganini, wil begraven, blijkt de duistere reputatie van de musicus dit onmogelijk te maken. Vrouwkje Tuinman weet met Afscheidstournee de geschiedenis van een verstoorde familie in een roman te vatten. Het blijft een fenomeen in de muziekgeschiedenis: de magistrale violist en componist Nicolò Paganini (1782-1840). Zijn muziek, zijn vioolspel en zijn voorkomen maakten hem populair tot ver over de Italiaanse grenzen. Met een goed gevoel voor marketing en niet vies van enig effectbejag wist hij zijn imago als ‘duivelskunstenaar’ tot in detail uit te venten. Dat heeft hem tijdens zijn leven geen windeieren gelegd, maar zorgde na zijn dood voor veel tegenwerking. Met dat gegeven gaat Vrouwkje Tuinman aan de slag. Ze maakt de puberzoon van Nicolò tot hoofdpersoon en laat deze Achille vertellen over zijn worsteling om zijn vader een passende begrafenis te geven. De instanties – lees De Kerk – staan dit niet toe. Paganini was geen praktiserend katholiek, heeft de laatste sacramenten aan zijn sterfbed geweigerd en staat alom bekend als verbeelding van – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Ronald Giphart / Lieve / 2016 (2016)


09 NOVEMBER 2016
‘Ik wil geen woorden, ik wil ogen en ik wil het voelen’ laat Ronald Giphart in zijn nieuwe roman Lieve een van zijn personages zeggen. Die uitspraak had hij tijdens het schrijven beter ingelijst boven zijn bureau gehangen. In de wereld van Giphart worden te veel woorden geschreven. Het oorspronkelijke plan voor deze roman is overduidelijk. Een verhaal over de filmwereld moest het worden, en een verhaal over de liefde. Allebei gelukt. In Lieve draait de succesvolle regisseur Noah Boudrin een film over zijn te jong overleden muze Lieve Vanlieve. Zij had de hoofdrol in zijn eerste, hemelbestormende filmproject en was tegelijkertijd zijn grote liefde. Totdat een boom in de nacht een einde maakte aan haar jonge leven en veelbelovende carrière. In het hier en nu wordt het leven van Lieve, en dus dat van Noah, verfilmd met de populaire hoofdrolspelers Liv en Bison. Beiden jong, bruisend van ambitie en talent en klaar om het witte doek te bestormen. Regisseur Noah probeert het onderste uit de kan te halen wat betreft de acteerprestatie van zijn twee – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Guillaume van der Graft / Er loopt een gedicht voor mij uit / 2016 (2016)


04 NOVEMBER 2016
‘De dichters liegen de taal uit elkaar’ stelt dichter Guillaume van der Graft in het gedicht De derde waarheid, ‘en maken logaritmen van de vereenzaamde dingen’. Dat liegen nemen we met een flinke korrel zout, maar de machtsverheffing van eenzame dingen is een fraaie formulering waarmee de poëzie als geheel wordt omschreven. Van der Graft (1920-2010) heeft nogal wat gedicht over schrijven en dichten, alsof hij telkens weer opnieuw bevestiging zocht in zijn speurtocht naar de geheimen die de taal voor hem verborgen hield. Schilderen is te handtastelijk,/ filmen te openbaar,/ gedichten schrijven gaat heimelijk,/ incognito, voor een paar/ handen, een paar/ ogen, het is een gebaar/ van verstandhouding met/ een enkeling,/ regel na regel hakkel je/ kleine hapjes van het hart(...) De bundel is een ruime bloemlezing uit het werk van Guillaume van der Graft, die eigenlijk Willem Barnard heette en theoloog was. In zijn lange poëzieloopbaan heeft hij pas aan het einde van de vorige eeuw enige bekendheid gekregen, doordat zijn werk werd opgemerkt door de toenmalige generatie dichters als Hagar Peeters en – LEES VERDER OP LITERAIR NEDERLAND –

Jente Posthuma / Mensen zonder uitstraling / 2016 (2016)


21 OKTOBER 2016  
‘Die avond in bed staarde ik naar het plafond. Ik besta niet, dacht ik. Ik ben een verzinsel van anderen.’ Veel eigenwaarde geeft debutante Jente Posthuma haar beschouwende hoofdpersoon niet mee. Toch lijkt ze gaandeweg het leven prima aan te kunnen. Met een moeder als actrice – iemand met uitstraling – en een vader als psychiater kijkt de jonge vertelster met een heldere blik en in afgemeten zinnen naar het verloop van haar leven. Het is de naïeve verwondering van een kind die ongemerkt overgaat in de onzekerheid van de opgroeiende puber. Een groot obstakel in de dagelijkse omgang vormen de geluiden die anderen maken, met name tijdens het eten: ‘De cruesli kraakte tussen zijn kiezen. Het doorslikken van de hap ging gepaard met een duidelijk hoorbaar samentrekken van de keelspieren. Daarna klonken een dof klikje en een zucht’. In zeer precieze observaties wordt een universum aan ervaringen blootgelegd, terwijl de licht ironische toon prachtig contrasteert met de ernst van de situatie. De moeder is terminaal ziek en blijft tot haar overlijden – en tot ver daarna – als een veeleisende – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Carson McCullers/ Het hart is een eenzame jager / 1943 (2016)


22 SEPTEMBER 2016
Op 23-jarige leeftijd schreef Carson McCullers met The heart is a lonely hunter – een titel die vanwege de fraaie alliteratie al niet vertaald zou mogen worden – een roman die in 1940 direct de bestsellerlijsten besteeg. De nieuwe vertaling van Molly van Gelder laat Het hart is een eenzame jager opnieuw vlammen. In een middelgrote stad in het diepe zuiden van de Verenigde Staten is de doofstomme John Singer het middelpunt van een aantal dolende zielen. De zwarte dokter Copeland, de alcoholische activist Jake Blount, de sensitieve barman Biff Brannon en het jongensachtige meisje Mick Kelly zijn alle vier op hun eigen manier op zoek naar perspectief. Ze verhouden zich zijdelings tot elkaar en proberen met grote inzet een doorbraak te forceren in hun verlangen naar verandering. Dat verlangen wordt direct of indirect geprojecteerd op de doofstomme Singer. Hij zwijgt, luistert met aandacht en reageert zo nu en dan met een notitie op papier. Zijn aanwezigheid wordt overal op prijs gesteld en gaandeweg krijgt hij het imago een zeer wijs man te zijn. De wanhoop van – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Ilja Leonard Pfeijffer/Erik Jan Harmens / Duetten / 2016 (2016)


04 SEPTEMBER 2016
Twee bevriende dichters vinden elkaar in een uitwisseling van e-mails. De een schrijft een paar regels, de ander vult aan, en vice versa. Er wordt niet gesproken over onderwerp, concept of uitkomst: de onregelmatige samenzang heeft als resultaat de verrassende poëziebundel Duetten. Erik Jan Harmens en Ilja Leonard Pfeijffer hebben elkaar een jaar lang bestookt met voorzetten in tekst die direct weer een reactie van de ander opriepen. De spontane dichtvorm – waarin volgens het naschrift niet is gecorrigeerd – heeft geleid tot een dertigtal duetten die in willekeurige volgorde in de bundel zijn geplaatst. In een afwisselende reeks strofes komen tal van onderwerpen aan de orde, maar is het vooral het verschil in stijl en weergave dat voor een opmerkelijke dynamiek zorgt. Pfeijffer schrijft in zijn bekende dubbelrijm – of gepaard rijm – waarmee hij ook zijn uit alexandrijnen opgebouwde bundel Idyllen heeft ingekleed. In een strak regime, overladen met enjambementen om de klank te kunnen beheersen, vormt hij een lyrische basis voor de thema’s die aangestipt worden. Harmens is veelal de frivole inkopper die een voorzet van – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

diverse auteurs / Sleutelaar worden / 2016 (2016)


18 AUGUSTUS 2016
Het is een langwerpig en zilverkleurig boekje geworden. Met priemende ogen kijkt Hans Sleutelaar de lezer vanaf het omslag uitdagend in het gezicht. De 80-jarige Rotterdamse schrijver/dichter, die overigens opvallend weinig heeft gedicht, krijgt met Sleutelaar worden een bijzonder eerbetoon. Het moet een opwindende tijd zijn geweest, eind jaren vijftig van de vorige eeuw. Een aantal jonge schrijvers/dichters, hoofdzakelijk gesitueerd in het Rotterdamse, kruipt bij elkaar. De poëzie wordt op dat moment gedomineerd door de Vijftigers (Vinkenoog, Campert, Lucebert, e.a.) en bestaat uit een zeer persoonlijk, experimenteel en nogal ‘zweverig’ repertoire. Dat moet anders, denken Armando, C.B. Vaandrager, Hans Verhagen en Hans Sleutelaar: ‘Niet de fiktie, maar de realiteit dient tot kunst te worden verklaard’. Ze hebben hun wortels in de reclame, tekstschrijverij en journalistiek en zijn wars van de ‘poëtisering van het leven’. Nee, de poëzie, dat is het leven zélf. Ze zien eruit als zakenmannen: donker pak, wit overhemd en strakke stropdas. De uitgebeende taal in hun verzen sluit naadloos aan bij het imago dat ze willen neerzetten. Armando is een buitenbeentje: hij beweegt – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Chris Kraus / I love Dick / 1997 (2016)


27 JULI 2016
De Nederlandse vertaling van I love Dick (1997) heeft verbazingwekkend lang op zich laten wachten. Deze roman in briefvorm over vrouwen, mannen, beeldende kunst én liefde is een intrigerend verslag van onzekerheid in tijden van gecultiveerde romantiek. Chris Kraus, hoofdpersoon in I love Dick, is experimenteel filmmaker en probeert met uiteenlopende kunstprojecten het hoofd boven water te houden. Met haar vijftien jaar oudere man Sylvère, hoogleraar in New York, brengt ze een avond door bij de Engelse cultuurcriticus Dick. Het slechte weer dwingt hen in zijn huis te blijven overnachten. De volgende dag vertelt Chris aan Sylvère dat ze verliefd is geworden op Dick. Aangezien ze geen seks meer hebben, onderhouden ze hun intimiteit ‘door deconstructie’, dat wil zeggen, door elkaar alles te vertellen. Chris zegt dat ze gelooft dat zij en Dick een Conceptuele Neukpartij hebben beleefd. De onthulling van deze verliefdheid aan haar echtgenoot maakt dat Chris besluit haar gevoelens op papier te zetten. De briefvorm die ze daarvoor kiest geeft een helder beeld van haar onzekere maar gaandeweg overtuigde liefde voor Dick – brieven waarin – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Willy Martin & Carina van der Walt / Amalgaam / 2015 (2015)


11 JULI 2016
‘Amalgaam is een experimentele dichtbundel’, zo begint de inleiding van deze gezamenlijke uitgave van twee dichters: de Vlaamse Willy Martin en de Zuid-Afrikaanse Carina van der Walt. Dat experimentele is zeker niet te vinden in hun poëzie, maar slaat op de curieuze samenstelling van dit boekje. Een ingewikkeld verhaal. Willy Martin is de grondlegger van ANNA, het Groot Woordenboek Afrikaans en Nederlands, een woordenboek dat beide, nauwverwante talen niet afzonderlijk behandeld, maar in één grote mengelmoes presenteert. Dit zogenaamde ‘amalgamatiemodel’ – waarin de woordbetekenissen in beide talen als het ware samensmelten – is de (taalkundige) aanleiding voor deze dichtbundel. Na lezing van de als handleiding geschreven inleiding, is de verwachting groot dat de daaropvolgende poëzie zo’n zelfde amalgamatie zal ondergaan. Dat er met taal wordt geëxperimenteerd, dat de woorden uit Zuid-Afrika de Nederlandse zullen ontmoeten om in vele lagen elkaars diepgang te kunnen aftasten. Een smeltkroes van gedichten die samen een bijzonder spanningsveld zullen opleveren. Niets van dat alles. Beide dichters hebben hun oeuvre opgeschud en een keuze gemaakt uit de gedichten die in aanmerking kwamen om – LEES VERDER OP LITERAIR NEDERLAND –

Remco Campert / Somberman op drift / 2016 (2016)


24 JUNI 2016
In 1985 schreef Remco Campert het satirische Boekenweekgeschenk Sombermans actie. Sinds 2014 krijgt zijn zwartgallige personage Somberman een nieuw leven in een wekelijkse aflevering in de Volkskrant. Die stukjes zijn nu samengebracht in een wat eentonig Somberman op drift. In een aflevering van VPRO’s Nooit meer slapen bezweert Remco Campert dat Somberman op geen enkele wijze op hemzelf lijkt. De altijd pessimistische en vreugdeloze hoofdpersoon vormt juist een sterk contrast met zijn 87-jarige schepper. Campert, enigszins onder invloed van de beperkingen die zijn leeftijd hem bezorgen, blikt nog vrijmoedig en met gezonde interesse de wereld in. Hij schrijft voornamelijk columns en poëzie – van twee tot vijf uur ’s middags –, wandelt door Amsterdam-Zuid en ontdekt dat terugkijken een groter avontuur is geworden dan de verwachting van de toekomst. Somberman wordt opgevoerd in korte, afgeronde columns. Zijn leven is gericht op het zo min mogelijk in aanraking komen met tevredenheid, blijdschap en geluk. Hij ontwijkt het liefst alle contact met zijn medemens, behalve als het hem weer een nieuwe dosis ergernis oplevert. Zijn dagelijkse beslommering bestaat – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

María Dueñas / Het geluk van een wijngaard / 2015 (2016)


16 JUNI 2016
De Spaanse schrijfster María Dueñas heeft met haar nieuwe roman Het geluk van een wijngaard een groot verhaal geschreven: pompeus, gecompliceerd en allesomvattend. Er gebeurt zó veel in dit boek dat de lezer, op weg naar het einde, uitgeput de handdoek in de ring gooit. Over de Nederlandse uitgave dienen eerst twee dingen te worden gezegd. Het omslag toont een mysterieuze vrouw, op de rug gezien in een idyllisch landschap; een wonderlijk beeld dat geen enkele verbinding met deze geschiedenis vormt. Samen met de vertaling van de titel – La Templanza wordt het suffe Het geluk van een wijngaard – is dit een misleiding van het oog en de beleving van de lezer. Hier heeft de marketingafdeling van de uitgeverij geprobeerd een zo verkoopbaar mogelijk product te maken, zonder zich om het boek te bekommeren. In de jonge republiek Mexico, in het midden van de negentiende eeuw, is het de hoofdpersoon Mauro Larrea die ons meeneemt in zijn enerverende levensloop. Als schatrijke mijnexploitant is hij financieel ten onder gegaan door de invloed van de Amerikaanse Burgeroorlog op – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Grégoire Delacourt / De vier seizoenen van de zomer / 2015 (2016)


12 JUNI 2016
De Franse auteur Grégoire Delacourt schrijft met De vier seizoenen van de zomer een mierzoete roman over de liefde. Er zit een lichtheid in zijn stijl die goed bij het onderwerp past, maar verder is het vooral tenenkrommend proza. Delacourt probeert in vier losse verhalen een ode aan de liefde te brengen. Zo is daar de prille liefde, beschreven in een verhaal over de vijftienjarige Louis die zijn buurmeisje Victoire in het geheim adoreert. De verloren liefde vindt haar plek in het tweede deel; hier probeert een 35-jarige vrouw aan te pappen met haar opnieuw tegen het lijf gelopen jeugdliefde. Vervolgens zijn we getuige van een oudere, wanhopige dame die – al smachtend – de liefde herontdekt. Ten slotte belanden we bij een hoogbejaard echtpaar dat hun onvoorwaardelijke liefde niet wil laten verzanden in gebrekkige ouderdom. Grégoire Delacourt is – naast een gevierd auteur – reclamemaker en eigenaar van een reclamebureau in de Franse hoofdstad. En misschien is dat juist wat deze roman de das om doet: reclamemensen zijn volledig gericht op een concept dat vervolgens wordt omgezet in – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Aly Freije / Door het vanggat / 2016 (2016)


05 JUNI 2016
Lezend in de debuutbundel Door het vanggat van Aly Freije trekken we over het Groningse platteland naar een verre einder. Alles is geworteld in het ongenaakbare landschap, in het harde boerenleven en in de herinnering aan dat wat eens was. Freije gebruikt haar persoonlijke verleden in de Oost-Groninger Veenkoloniën als decor voor deze reeks uit de klei getrokken gedichten. Met ieder curieus woord maakt ze kenbaar hoezeer die betrokkenheid haar werk heeft gevormd: zichtmachine, hokkelingen, wendakker, moorland. Alles uit de eerste hand opgetekend en tot een robuust geheel gemaakt. ‘Het mes blijft trillend steken, ze kerft/ een lijn, omheint een erf, trekt groene verticalen/ plaatst een horizon// voorjaarslicht glipt door een deur, richt/ wanden op, verkent versleten vloerplavuizen’ Een perfecte voedingsbodem voor weemoed en nostalgie, zo blijkt, maar Freije maakt ook een aantal uitstapjes. Naar Andalusië, in een ander klimaat en met een andere horizon: ‘de zon sluipt de hellingen af, overvalt/ rijen druivenstruiken/ nachtadem lost dampend op/ in een spectrum van kleuren’. Of naar Berlijn, waar de geschiedenis zich opdringt: ‘het wit/ vretende vuur – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Jonas Karlsson / De rekening / 2014 (2016)


29 MEI 2016
De Zweedse acteur en schrijver Jonas Karlsson komt na zijn roman De kamer (2014) opnieuw met een absurdistisch verhaal op de proppen. In De rekening wordt een wat eenzelvige jongeman geconfronteerd met de allesoverheersende macht van een onzichtbare overheid. Het zal je maar gebeuren: naast de vele betalingsverplichtingen die je als gewone burger toch al hebt, ligt er opeens een mysterieuze rekening op de mat. Het torenhoge bedrag – een paar miljoen kronen – is niet te herleiden en er wordt niets duidelijk gemaakt over de herkomst van de factuur. Zal wel niets te betekenen hebben, een opgeblazen reclame-actie, zo denkt de hoofdpersoon in Karlssons fantasie. Maar een daaropvolgende herinnering van een incassobureau maakt het raadsel alleen maar groter. En dwingender. Karlsson is een echte kleinschrijver. Hij schept geen werelden vol drama en gecompliceerde verhaallijnen, zijn focus ligt bij een ogenschijnlijk klein voorval dat enorme gevolgen heeft. Hij laat zich niet afleiden door bijkomstigheden die het verhaal meer kleur zouden kunnen geven, hij kiest zijn personage, geeft hem een beperkte speelruimte en kruipt vervolgens in zijn hoofd. Al op – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Ilja Leonard Pfeijffer / Brieven uit Genua / 2016 (2016)


17 MEI 2016
Beste Ilja, dat het schrijven van brieven een ‘correspondentie’ wordt genoemd, een tweerichtingsverkeer dus, hoeft niemand jou te vertellen lijkt me. Reageren op wat anderen te zeggen hebben, en vice versa, is de motor der brievenschrijverij en maakt het genre tot een dynamische en veelzeggende stroming in de literatuur. Om dat goed in een boek weer te geven betekent overigens niet dat de brieven van ‘de andere kant’ ook afgedrukt moeten worden. Je bent ongetwijfeld bekend met de uitzonderlijke brievenboeken van Gerard Reve, en misschien ook wel met de onlangs gebundelde brieven van Nanne Tepper. Juist het ontbreken van die andere kant maakt deze eenzijdige correspondenties zo intrigerend, omdat er telkens in meer of mindere mate aan gerefereerd wordt in de afgedrukte brieven. Dat levert een spanningsveld op en zorgt voor een enerverende leeservaring. In de door jou samengestelde Brieven uit Genua is dat effect volledig afwezig. Je schrijft aan je vroegere partner Gelya, aan je uitgever, aan je moeder, aan jezelf op jongere leeftijd – ze zijn ook werkelijk verstuurd aan deze personen, zo bezweer je – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Chrétien Breukers / De zomer haalt nog één keer uit / 2016 (2016)


30 APRIL 2016
Liefdesverdriet is een ongesteldheid, onvergelijkbaar met andere kwalen van het menselijk hart. Een heftige, zelfmedelijdende golf van eigenwaan overspoelt onze gewoonlijk medemenselijke houding en zorgt voor een vervreemding van alles wat neigt naar helderheid en relativering. Dit moet bij schrijver/dichter Chrétien Breukers (1965) met factor twee vermenigvuldigd worden, gezien de mededeling op de achterflap van zijn jongste bundel De zomer haalt nog één keer uit. Breukers kijkt terug op maar liefst twee liefdes die voorbijgingen. Of dit feit een krachtiger impuls zou moeten geven aan de impact van zijn verdriet, en mogelijk aan de kwaliteit van de hier gepubliceerde gedichten, is de vraag die zich meteen opdringt. Wel is vast te stellen dat twee voorbije liefdes een grotere stroom aan zwelgende woorden teweegbrengen dan slechts een enkele. Het eerste gedicht uit deze bundel handelt over de verse herinnering aan het gezamenlijk liefdesspel. Op een bijtende toon haalt Breukers uit, de intimiteit vermorzelend onder de woorden:Hoe zal ik je beminnen? Haal ik de harde hand/ van stal of heb je liever eerst muziek en wijn/ en ruis van nepsatijnen lakens? – LEES VERDER OP LITERAIR NEDERLAND –

Maarten Buser / Club Brancuzzi / 2016 (2016)


27 MAART 2016
Club Brancuzzi is het debuut van de jonge dichter Maarten Buser. Een bundel vol verwachting: drie tot elkaar veroordeelde hoofdpersonen voeren een meeslepend toneelstukje op. Wie krijgt wie is de vraag, terwijl de dichter zijn woorden hoopvol laat schuifelen op de dansvloer van de liefde. In een minimale setting beschrijft Buser de aantrekking en afstoting tussen de kunstenaar Claude, zijn model Sybille en de ik-figuur die als verteller optreedt. De verstandhouding is tegelijk vriendschappelijk, vol wantrouwen en gepassioneerd. Claude is zelfverzekerd, staat stevig in de wereld en heeft ‘een rugzak vol greppels, die hij uitrolt op momenten dat het echt niet uitkomt’. Sybille is de femme fatale, de spil in deze drietrapsverhouding, die als een ongrijpbare ballerina om de beide mannen heen fladdert. Buser heeft zich voorgenomen een klein verhaal te vertellen, een verhaal in ongestructureerde verzen dat op een ontwapenende manier de bewegingen van jonge mensen beschrijft. Hij zit in het hoofd van de ik-figuur en ziet Sybille als ongenaakbare vrouw van zijn verlangens: Er zijn meisjes die de kamer innemen door/ er te zijn, maar nooit zoals Sybille dat doet – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Mensje van Keulen / Schoppenvrouw / 2016 (2016)


06 MAART 2016
Met haar enorme oeuvre is het eigenlijk vreemd dat Mensje van Keulen zo onopvallend door het literaire landschap wandelt. Goed, ze is niet van de monumentale, borstklopperige pageturners, maar Schoppenvrouw laat mooi zien hoe gekoesterd talent wordt omgezet in wonderschone woorden. Al op de tweede pagina passeert het belangijkste feit van deze roman: op televisie herkent hoofdpersoon Paula haar dochter Emma als de gezochte verdachte van een fatale overval. Veel lezers zullen op dit moment terugdenken aan Herman Kochs Het diner waarin eveneens een confrontatie van ouders met hun criminele kind op het menu staat. Maar daar waar Koch de worsteling van zijn personages in een opstuwend verhaal tot ontknoping brengt, duikt Van Keulen in het hoofd van moeder Paula en gaat het grootste gedeelte van Schoppenvrouw over haar verleden en niet over de misdaad van haar puberdochter. Op diezelfde pagina denkt Paula terug aan de woorden van een mystieke kaartlegger die haar ooit de indringende boodschap verkondigde: ‘Neem geen kinderen, ze zullen je meer verdriet dan vreugde brengen’. In de ontgoocheling van het moment – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Nanne Tepper / De kunst is mijn slagveld / 2016 (2016)


23 FEBRUARI 2016
‘Talent is een vorm van kanker, en geen griepje!’ Waarmee Nanne Tepper vooral op zijn eigen literaire kwaliteiten doelt. Met De kunst is mijn slagveld zijn de verzamelde brieven van deze ambitieuze Groningse schrijver bijeengebracht in een indrukwekkende, zij het iets te omvangrijke, prachtuitgave. Vanuit zijn noordelijke, gesloten bastion heerste Nanne Tepper (1962-2012) als een zelfverkozen kluizenaar over dat wat hij ‘Luiletterland’ noemde. De correspondentie, die intensief bedreven werd om zijn boodschap te verspreiden, getuigt van een grote passie en een grenzeloos schrijftalent. Maar ook van zijn worsteling met de heersende literaire mores en zijn onbeheerste kritiek op alles wat hem niet aanstond. De brieven, die zijn bezorgd door redacteur Nick ter Wal, beslaan de periode van 1993 tot 2001. Vóór die tijd is Nanne Tepper nog een beginneling in het literaire circuit en na 2001 publiceert hij steeds minder en marginaler. In 2012 maakt Tepper een einde aan zijn leven. Alle zorgvuldig gecomponeerde, gekopieerde en opgeslagen brieven werden verstuurd naar mensen die voor Tepper een katalysator vormden om te blijven schrijven. Een tweetal literatuurwetenschappers uit Nijmegen – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Elfie Tromp / Underdog / 2015 (2015)


20 JANUARI 2016
Literaire fictie bezit een wonderlijke kracht die je op de meest vreemde plekken kan doen belanden. Het is maar net hoe ver de auteur wil gaan. Schrijfster Elfie Tromp neemt ons aan de hand in de bevreemdende wereld van de hondenfokkerij. Afghaanse windhonden, daar is het om te doen in Tromps Underdog. Ze presenteert een kwakkelend familiebedrijfje dat probeert naam te maken door het fokken van raszuivere ‘winnaars’. De honden in kwestie zijn goed voor twee dingen: kampioen worden op de alom georganiseerde hondenshows en daardoor naam maken om garant te staan voor kwalitatief nageslacht. Het is een curieuze omgeving, waar de schrijfster kennelijk in thuis is. De autistische Rein werkt als schoonmaker in de familiekennel en brengt de rest van zijn tijd door achter het beeldscherm. Zijn wereld wordt volledig in beslag genomen door World of Warcraft waarin hij, als fictief personage, deel uitmaakt van een zelfgecreëerd universum en met zijn medespelers iedere vijandige tegenpartij te lijf gaat. Zijn zus Adelien is, samen met moeder Vera, de drijvende kracht achter de hondenbusiness. Ze proberen het – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Michiel Stroink / Exit / 2015 (2015)


03 JANUARI 2016
In Exit ontvlucht Abel Schreuder spontaan huis en haard. Een reis die niet alleen een zoektocht naar zichzelf is, maar ook een prima gelegenheid om zijn afkomst te beschouwen. Michiel Stroink compenseert het enigszins oppervlakkige verloop met een verrassende ingreep. Abel Schreuder heeft het helemaal gehad met zijn reguliere leven. Zijn vriendin heeft hem de deur gewezen en zijn werk dreigt in het slop te raken. Na een bezoekje aan zijn oma in het verzorgingstehuis besluit hij weg te gaan, te ‘verdwalen’ zoals hij dat noemt. Hij springt op de eerste de beste trein en vertrekt richting Berlijn. Het is een wat magere basis waarmee Michiel Stroink zijn road novel de wereld in stuurt. Vanaf de eerste bladzijde is duidelijk dat de schrijver deze constructie nodig heeft om zijn uiteindelijke bedoeling mee te ondersteunen. Het is vooral een kwestie van het laten reflecteren van de hoofdpersoon – en dat gaat het beste tijdens een reis – om zo een raamwerk voor de kern van het verhaal op te richten. Aangenaam is wel dat Abel Schreuder zich met veel – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Lisa Kuitert / Het boek en het badwater / 2015 (2015)


05 DECEMBER 2015
Lisa Kuitert, hoogleraar Boekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, heeft met Het boek en het badwater een degelijk pleidooi ter verdediging van het papieren boek geschreven. Over de boekenkast die is gevuld met ‘het geestelijk behang, te midden waarvan je je dagelijkse dingen doet’. De grote boosdoener in dit verhaal is natuurlijk het e-book, de electronische en digitale bedreiging van ons papieren erfgoed. Kuitert neemt van meet af aan een duidelijke positie in: ze is niet tégen het e-book, maar probeert de opmars ervan te nuanceren door te stellen dat voor beide boekvormen een plaats moet kunnen zijn. Sterker nog, volgens de hoogleraar zou het e-book zonder zijn papieren bron helemaal geen bestaansrecht hebben. De directe aanleiding voor Het boek en het badwater is de constatering dat een aantal grote bibliotheken inmiddels zijn begonnen hun papieren boekenbestand om te vormen naar een digitaal beschikbaar en toegankelijk archief. Er wordt opgeruimd, een ontwikkeling die het gevolg is van doorgevoerde bezuinigingen en de algehele afwaardering van het papieren boek. Ook in de gemiddelde huiskamer is een gevulde boekenkast – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Delphine Lecompte / Dichter, bokser, koningsdochter / 2015 (2015)


30 JANUARI 2016
Het omslagontwerp van de nieuwste bundel van Delphine Lecompte is een doeltreffende vertaling van de geschreven woorden die aan de binnenzijde te vinden zijn. Op een helder blauw fond heeft de vormgever in schreeuwerige en haast oogverblindende typografie de titel en auteursnaam neergezet. Letters als aan- en uitflitsende neonverlichting, een kakafonie van verschillende indrukken, het is precies zoals de verzen van Lecompte overkomen op de lezer. Dichter, bokser, koningsdochter is alweer de zesde dichtbundel van Lecompte die in 2010 met haar debuut De dieren in mij de C. Buddingh’-prijs won. Haar verzen zijn verhalend, vrijwel zonder structuur en met een veelheid aan indrukken opgetuigd. De ik-figuur is onderworpen aan verschillende angsten, overheersende machten om tegen te strijden, en probeert zichzelf daarvan te bevrijden. In mei leer ik een dadaïst kennen en niets verandert/ Ik blijf ongepast, ik blijf obscene gedichten schrijven/ Over sponzenverkopers en over vogelwichelaars,/ Over gekwelde okapi’s en over uitgekiende meeuwen/ Die mij vrede brengen, ik heb vrede met mijn barsheid. Er lijkt geen rem te zitten op deze poëzie. De verschillende strofen worden – LEES VERDER OP LITERAIR NEDERLAND –

Liza Klaussmann / Villa America / 2015 (2015)


25 NOVEMBER 2015
‘Het schrijven van een historische roman, gebaseerd op het leven van echte mensen, is een riskante onderneming’, concludeert Liza Klaussmann in haar nawoord van Villa America. Een juiste constatering, zo blijkt uit deze roman die overigens wel het lezen waard is. Klaussmann duikt in de wereld van het Amerikaanse echtpaar Sara en Gerald Murphy die in de twintiger jaren van de vorige eeuw verblijf hielden aan de Franse Rivièra. Over het werkelijke leven van deze personen is veel bekend, ze behoorden tot de toenmalige upperclass en omringden zich met artistieke beroemdheden die in die tijd de ‘lost generation’ werden genoemd: de opkomende culturele elite tussen de twee wereldoorlogen. Het is aan Klaussmann om de gaten met fictie te vullen en het geheel tot een aantrekkelijk verhaal te maken. De Murphy’s ontworstelen zich aan hun benauwende Amerikaanse leven en vertrekken naar Europa, waar ze een tijd in Parijs verblijven. De winters worden doorgebracht aan de zuidkust, in luxueuze hotels en later in hun eigen Villa America. Liza Klaussmann heeft een lange aanloop nodig om op dit punt – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Javier Marías / Zo begint het slechte / 2014 (2015)


30 OKTOBER 2015
Als de gedoodverfde Nobelprijswinnaar Javier Marías op deze wijze blijft excelleren, móet die prijs een keer zijn kant op komen. Met het vuistdikke Zo begint het slechte voegt hij weer een nieuw hoogtepunt toe aan zijn inmiddels fabuleuze oeuvre. “Zo begint het slechte en blijft het ergste achter”, is een quote uit Shakespeares Hamlet waarmee Marías de maatschappelijke verhoudingen in het post-Franco tijdperk in Spanje probeert te vangen. Het is een tijd van achterdocht en besmuikte beschuldigingen, maar vooral ook een tijd van zwijgend wegkijken. De scheidslijn tussen goed en kwaad is door de jaren heen uiterst vaag geworden en uiteindelijk is niemand vrij van smetten. Met een blik op de toekomst moet het verleden worden vergeten, het heden zal dienen als tijdelijke overbrugging. De jonge Juan de Vere werkt als assistent voor filmmaker Eduardo Muriel en diens vrouw Beatriz. Hij is de hoofdpersoon en verteller die terugblikt op de gemankeerde relatie van zijn superieuren in de roerige jaren na de dood van Franco. Er is een groot geheim, een dramatische gebeurtenis in het verleden – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Louis Couperus / O, gouden, stralenshelle fantazie! Bloemlezing uit de poëzie van Louis Couperus / 2015 (2015)


11 OKTOBER 2015
Het succes van zijn beroemde romans heeft de poëzie van Louis Couperus (1863-1923) altijd op de achtergrond geplaatst. Daarbij leek hij zelf ook niet overtuigd van zijn eigen kunnen. Voor samensteller Frans van der Linden juist een reden om een aantal gedichten te bundelen. Couperus’ dichtkunst, die hij zelf vergoelijkend zijn ‘naïeve liefde’ noemt, valt uiteen in twee perioden. Tot 1891 schrijft hij zijn vroege verzen die werden samengebracht in drie dichtbundels. Dan volgt een periode van stilte. Hij pakt de draad weer op in 1903. In deze uitgave zijn beide tijdvakken gelijk vertegenwoordigd, wat niet wegneemt dat de laatste periode als meest interessant beschouwd kan worden. In zijn introductie omschrijft Van der Linden de vroege gedichten als ‘sentimentele liefdespoëzie als toonbeeld van dichterlijke kunstgrepen’. Hoewel er zeker een aantal goed gecomponeerde verzen tussen zitten, is het overgrote deel ‘ongeïnspireerde poëzie die men met een gerust hart terzijde kan schuiven’. Het vers Uchtend vormt een van de weinige uitzonderingen. Door de archaïsche toon is het even doorbijten en ook Couperus’ klassieke woordkeus zorgt voor een ouderwetse – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Connie Palmen / Jij zegt het / 2015 (2015)


25 SEPTEMBER 2015
De tragische geschiedenis van het beroemdste dichtersechtpaar uit de literatuur heeft Connie Palmen ertoe aangezet een fictionele autobiografie te schrijven. In Jij zegt het geeft ze Ted Hughes de stem waarmee hij eindelijk zijn verhaal kan doen over zijn grote liefde Sylvia Plath. Na de zelfmoord van Plath in 1963 heeft Hughes zich nooit uitgelaten over hun zesjarig huwelijk, behalve in de kort voor zijn dood uitgegeven dichtbundel Birthday Letters (1998). Dat is de belangrijkste bron waaruit Palmen put om haar roman te componeren. Verder houdt ze zich voornamelijk aan de bekende feiten en laat haar vertellend personage zijn eigen invulling maken. Als Plath en Hughes elkaar ontmoeten is er sprake van een elektriserende samensmelting die direct overgaat in een heftige liefdesverhouding. ‘Ze is een dichter, ze is mooi en geestig, belezen en bronstig, talentvol en grimmig, ze is geniaal en gevaarlijk’, zegt Hughes over zijn wispelturige muze. Als onafscheidelijk paar hebben ze veel invloed op elkaars werk, waarbij de verschillen gaandeweg aan het licht komen: Hughes werkt gestaag aan een steeds bekender wordend oeuvre terwijl Plath – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

EL James / Grey / 2015 (2015)


10 SEPTEMBER 2015
Wie denkt met Grey van E L James een smeuïge, pikante pageturner in handen te hebben, komt bedrogen uit. Het blijkt keihard werken in de wereld van bondage, dominantie en sadomasochisme (BDSM). En dan met name voor de lezer. Doodmoe word je er van. Zijn het niet de opgeklopte emoties van Christian Grey, dan is het wel zijn doorlopende worsteling om Anastasia Steel voor zich te winnen. En alsof dat niet genoeg is, komt daarbovenop nog zijn onstuitbare zin in kinky seks. Anastasia is de vertellende hoofdpersoon uit E L James’ Vijftig Tinten-trilogie (2012) en Christian is haar onweerstaanbare tegenspeler. Het aantrekken en afstoten in die populaire millionseller moet James dermate hebben geboeid dat ze in Grey hetzelfde verhaal probeert te vertellen, maar dan gezien door de ogen van het mannelijke personage. Die wisseling in positie maakt dat we in het hoofd van Christian terecht zijn gekomen en dat dezelfde geschiedenis zich herhaalt vanuit een ander gezichtspunt. Een bijzonder eendimensionaal gezichtspunt: Christian is een puissant rijke, jonge, knappe, succesvolle, niet te versmaden Apollo die in – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Sebastiene Postma / Trappen / 2015 (2015)


08 SEPTEMBER 2015
In haar debuutbundel Trappen duikt Sebastiene Postma met een serie verhalende gedichten de Engelse poëzie en romantiek in. De veertig verzen vormen een doorlopende reeks biografische schetsen van literaire grootheden die met een haast anekdotische pennenstreek worden neergezet. Een poëtische roddelrubriek waarbij elke eerste strofe van een vers een allusie op een van de aangehaalde grootheden weergeeft. De tweede strofe vormt meestal een vrije beschouwing op de eerste en in het derde deel – een tweeregelige afsluiting – wordt getracht een conclusie te omvatten. Deze trapsgewijze opbouw van de verzen is de eerste zichtbare verwijzing naar de titel van deze bundel. Alle gedichten bevatten een aantal verwijzingen naar het begrip ‘trap’, in meerdere betekenissen. Postma heeft het over opgaande en neerdalende traptreden, over de balustrade en de traploper, trapleer en ladder. Ook legt ze verbindingen met een trap als lijkbaar, graf, schop, strop of val. Op veelal raadselachtige wijze verweeft ze deze associaties in het gedicht waarin een auteur de hoofdrol speelt. Het lijkt een wat gekunstelde constructie waardoor de lezer zich vooral niet moet laten afschrikken. Hier geldt – LEES VERDER OP LITERAIR NEDERLAND –

Rüdiger Safranski / Goethe. Kunstwerk van het leven / 2014 (2015)


24 AUGUSTUS 2015
‘Voilà un homme’, zo werd Goethe in 1808 door Napoleon ontvangen. Of het de werkelijke woorden zijn, valt niet meer te achterhalen, maar de strekking is veelzeggend: de Grote Keizer herkende een man van statuur. Een man die op en top mens was. Dat is wat Rüdiger Safranski zich ten doel heeft gesteld met Goethe. Kunstwerk van het leven: het nauwgezet schrijven van de biografie van Johan Wolfgang von Goethe (1749-1832) om daarmee te verbeelden hoe der Mensch Goethe in het leven stond. Naast de tientallen meters boeken die al over de grote Duitse dichter zijn gepubliceerd, is dit kunststukje van Safranski een ware openbaring. Op een luchtige, zeer leesbare manier brengt hij de levensgeschiedenis van Goethe in beeld, gekoppeld aan fragmenten uit brieven, dagboeken, gedichten en proza uit diens omvangrijke oeuvre. Zo weet Safranski nog stelliger een complete Goethe neer te zetten, waarbij vele aannames gestaafd worden door originele teksten en talrijke gaten op overtuigende wijze gevuld worden. Eerst de bekende aanloop: Goethe wordt geboren in Frankfurt, groeit op in de gegoede middenklasse en – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Christian Oster / In de trein / 2002 (2014)


27 JULI 2015
Gelukkig bestaan er nog onafhankelijke, kleine uitgeverijen die een niet alledaags en tamelijk onbekend proza durven uit te geven. Studio 3005 komt met In de trein van de Franse auteur Christian Oster. Een fraai verzorgde uitgave over een ongemakkelijke zoektocht naar de liefde. Die zoektocht begint met de prikkelende beginregels: ‘Op een dag stond een man van gemiddelde lengte op een perron met een heel zware tas in zijn hand. Die man was ik, maar het was niet mijn tas. Die was van een vrouw. En de tas was zwaar omdat er boeken in zaten’. Een wonderlijke start van een voortslepend relaas van de naar liefde hunkerende Frank die op een treinstation de vooralsnog afstandelijke Anne ontmoet. Frank is een lonely soul die zich graag op stations ophoudt om vrouwen te observeren en eventueel aan te spreken. Een wat raadselachtige, opdringerige man die door iedereen afgewezen of genegeerd wordt. Toch is hij in zijn doorlopende bespiegelingen een meeslepend verteller. Hij analyseert elke gedachte uitvoerig en probeert iedere verandering in zijn omgeving tot op het bot te – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Stefan Hertmans / Oorlog en terpentijn / 2013 (2014)


18 JULI 2015
De grootvader van Stefan Hertmans vertelt in zijn nagelaten memoires over de hel-op-aarde die de Grote Oorlog was: '... een troep ongeregeld, een soort menselijke insecten, die jankend, snotterend, brakend, huilend en gebroken afdropen in de gloeiende duisternis, langs de nog van kruitdamp rokende putten, halfdood'. Gruwelijke beschrijvingen van menselijk leed in een nog maar pas geïndustrialiseerde oorlogvoering. Kleinzoon Hertmans verwerkt het levensverhaal van zijn opa in deze indrukwekkende roman. Vanaf de schrijnende armoede in de steden, de onmenselijke arbeidsomstandigheden in de fabrieken, via de allesbepalende oorlogservaringen naar een verloren liefde en het troostrijke kunstenaarschap. Het is een emotioneel verslag van een loodzwaar, maar tegelijk ook rijk leven geworden, waarin de schrijver zijn gedachten en herinneringen probeert te laten sporen met de werkelijke gebeurtenissen. Dat betekent veel giswerk en het verbinden van losse eindjes, maar daarmee weet Hertmans juist het krachtige cement voor dit gefragmenteerde bouwwerk samen te stellen. De tragische levensbeschrijving wordt subtiel gelardeerd met een hoopgevende dosis liefde en – dat zal je altijd zien – de uiteindelijke victorie van de schone kunsten!

Heerma van Voss & Heerma van Voss / Ultimatum / 2015 (2015)


15 JUNI 2015
De gebroeders Daan (1986) en Thomas (1990) Heerma van Voss hebben de handen ineengeslagen en verrijken hun schrijf-loopbaan met de productie van een thriller. Maar de gezamenlijke vingeroefening levert niet meer op dan een goedgeschreven detectiveverhaal. Dat de broers kunnen schrijven is inmiddels wel bewezen met een lange lijst aan romans, verhalen, essays, columns, enzovoort. Het lijkt dan ook een spontaan plan, misschien ontstaan aan de borreltafel, om eens een thriller aan te pakken. Even komt de beruchte uitspraak van schrijfster Connie Palmen in gedachten, waarmee ze thrillerschrijfster Saskia Noort de toegang tot hogere literaire regionen ontzegt, omdat het kunstmatige label ‘literaire thriller’ volgens Palmen alleen ‘nietsnutten’ vertegenwoordigt. De broers Heerma van Voss kiezen voor de omgekeerde weg: vanuit de literatuur het thrillergenre betreden – waarbij overigens opvalt dat Ultimatum getypeerd wordt als ‘thriller’ zónder de vermelding ‘literair’. Ultimatum staat goed in de steigers. De voormalig psychiater Aron Mulder leidt na de onopgehelderde moord op zijn vrouw een teruggetrokken leven. Door de geruchten over zijn betrokkenheid bij haar dood is de breuk met zijn zoon Alexander – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Leon de Winter / Geronimo / 2015 (2015)


02 JUNI 2015
Opnieuw komt Leon de Winter met een spektakelstuk waarin hij de geschiedenis naar zijn hand zet. In de complottheorie van Geronimo wordt Al Qaida-leider Osama Bin Laden in 2011 niet gedood maar gekidnapt en gevangengezet. En alle remmen gaan los. Vlak na de presentatie van de nieuwste De Winter komt criticus Arjan Peters in De Volkskrant met een recensie die nog meer aandacht trekt dan het gerecenseerde boek zelf. Peters – geen fan – vindt dat de schrijver een ‘uitmiddelpuntige aanprijzing’ verdient met deze roman. ‘De Winter stookt het vuurtje van de verbeelding op tot de pagina’s er van vlammen. Die houding maakt hem uniek.’ De viersterrenbeoordeling brengt de literaire wereld in verwarring: is Peters wel serieus te nemen? In het van verbloemd sarcasme druipende stuk concludeert de criticus dat als bij een schrijver ‘Alles Te’ is en ieder aspect tot in het uiterste overdreven wordt, er sprake is van een ‘buitencategorie’ in de literatuur. Zo wordt de bewonderde kwaliteit een knuppel om mee te slaan, waarbij Peters fijnzinnig afsluit met de opmerking dat De Winter alom geprezen – LEES VERDER OP 8WEEKLY –

Dimitri Verhulst / De zomer hou je ook niet tegen / 2015 (2015)


20 MEI 2015
In de Boekenweek 2015, met als thema 'waanzin, te gek voor woorden', komt Dimitri Verhulst met een geschenk dat een pelgrimage in de vorm van een doorlopende monoloog behelst. De zestigjarige Pierre trekt met de gehandicapte zoon van zijn voormalige geliefde – 'een zwijgzame, vegetatieve imbeciel' – naar de Provence om daar op een bergtop-vol-herinneringen het complete verhaal van zijn liefde te ontvouwen. Een intieme en onstuimige lovestory, die geheel op luchtig-dramatische toon wordt opgedist aan zijn stille, kwijlende reisgenoot. Met behulp van een paar fictieve flessen wijn en de nodige Vlaamstalige kwinkslagen en scherpzinnigheden leunt Verhulst zoals altijd tegen de Brusselmansiaanse stijl, maar trekt op het juiste moment zijn overvloedige pen in. Zijn bourgondische taal ('het was mijn arme lot altijd weer op vrouwen te vallen wier buiken smeekten om een dracht') lijkt wat geforceerd, maar behoudt nog juist een organische toets die het geheel aanvaardbaar maakt. Het verhaal loopt goed, de uiteindelijke onthulling is niet verrassend maar zeker aardig bedacht - dus wie zijn wij om te vervallen in traditioneel gemekker over dat jaarlijkse gratis treinkaartje?

P.F. Thomése / De onderwaterzwemmer / 2015 (2015)


14 MEI 2015
Een leven in de greep van angst en schuldgevoel, dat is wat P.F. Thomése ons voorschotelt in zijn nieuwe roman De onderwaterzwemmer. Een uiterst zwaarmoedige en deprimerende geschiedenis die glorieus blijft schitteren door de fenomenale schrijfkunst van de auteur. Thomése heeft zijn nieuwste boek in drie delen verdeeld en begint met het verhaal van de veertienjarige Martin (Tin) van Heel die in de oorlogsjaren, als het zuiden van Nederland al bevrijd is, met zijn vader over de nachtelijke rivier zwemt om in vrij gebied te komen. Deel twee beschrijft de volwassen Martin op reis in Afrika, op zoek naar het adoptiekind van zijn vrouw. Het laatste deel is gewijd aan de bejaarde Martin, aan bed gekluisterd in een aftands ziekenhuis op Cuba. Als Tin met zijn vader de rivier overzwemt, raken ze elkaar in de donkere nacht al snel kwijt. Door de stroming, de kou en volledige desoriëntatie heen worstelt Tin zich naar de veilige overkant en wacht daar tot zijn vader op zal duiken. Maar dat gebeurt niet. Tussen angst en hoop vastgeklonken weet – LEES VERDER OP 8WEEKLY –